جراحی اپیکواکتومی (اپیکو) چیست؟
در روند درمان ریشه ( روت کانال تراپی) کانال های دندانی تمیز شده و بافت های ملتهب و عفونی خارج می شوند. در برخی موارد که عفونت بعد درمان ریشه بهبود نیافته و یا گسترش یابد انجام جراحی اپیکواکتومی ( که به جراحی اپیکو معروف است) لازم می شود.
کانال های دندانی سیستم بسیار پیچیده ای دارند که دارای انشعابات کوچک و زیادی از کانال اصلی می باشند . برخی مواقع حتی بعد از درمان ریشه مواد عفونی ممکن است در این انشعابات باقی بمانند که این می تواند مانع ترمیم و یا منجر به عفونت دوباره شود. در روند جریان اپیکواکتومی انتهای ریشه یا همان اپکس، همراه با بافت عفونی اطراف آن برداشته شده سپس یک پرکردگی برای بستن ناحیه قرار داده می شود.
در چه مواقعی استفاده می شود؟
اگر دندانی که درمان مجدد ریشه روی آن انجام شده دوباره عفونی گردد، معمولاٌ به علت وجود مشکلی در نزدیکی انتهای ریشه می باشد. متخصص اندودانتیکس می تواند با انجام جراحی اپیکوئکتومی این مشکل را حل کرده و مانع نیاز به کشیدن دندان شود. جراحی دندان زمانی انجام می شود که درمان ریشه قبلی دندان دارای مشکل و درمان مجدد ریشه نیز موفق نبوده و یا امکان پذیر نباشد. برای مثال درمان مجدد معمولاٌ برای دندان های دارای روکش و یا بریج شده گزینه ی مناسبی نیست ؟؟؟ و ممکن است سبب تضعیف و یا تخریب بیش از حد تاج دندان شود.
قبل از انجام جراحی، ابتدا باید توسط پزشک مربوطه معاینات کلینیکی لازم صورت می گیرد . شرایط پزشکی بیمار نیز بررسی شده و با توجه به وضعیت پزشکی بیمار، در صورت نیاز از پزشک درخواست مشاوره می شود. در صورت نیاز دارو های لازم برای بیمار تجویز می شود.
ابتدا روی لثه برش داده می شود تا به ناحیه اپکس دندان دسترسی مناسب ایجاد شود. سپس بافت عفونی انتهای ریشه برداشته می شود. در نهایت داخل کانال بار دیگر از انتهای ریشه شست و شو و پاکسازی می شود و توسط مواد جدیدی پر می شود. یک رادیو گرافی برای اطمینان از کامل و مناسب بودن وضعیت دندان گرفته شده و پس از اطمینان نهایی لثه سر جای خودش بخیه زده می شود.
اطلاعات لازم بعد جراحی به بیمار به طور کامل داده می شود و دارو های لازم در صورت نیاز تجویز می شوند. در 10 تا 12 ساعت اول پس از جراحی باید از کمپرس سرد روی ناحیه استفاده کرد. ناحیه جراحی ممکن است کبود و یا متورم شود. حتی این تورم ممکن است در روز دوم بعد جراحی از روز اول بیشتر باشد. درد بعد از جراحی معمولاٌ به راحتی با دارو های مسکن کنترل می شود.
برای ترمیم مناسب ، باید از مسواک زدن ناحیه و یا شست و شوی با فشار زیاد ناحیه تا جلسه ی معاینه ی بعد عمل جلوگیری کرد. همچنین از سیگار کشیدن و یا خوردن غذا های سفت باید خودداری کرد. برای نگاه کردن ناحیه نباید لبتان را بکشید و یا کنار بزنید زیرا سبب فشار آمدن به بخیه ها و همچنین مانع ایجاد لخته روی زخم (که برای شروع ترمیم لازم است) در ناحیه می شود.
ممکن است در چند روز تا چند هفته ی اول بی حسی در ناحیه داشته باشید در این صورت دندانپزشک خود را مطلع نمایید. معمولاٌ 7 روز بعد جراحی بخیه ها کشیده می شوند و تورم و درد ناحیه معمولاٌ بعد 14 روز به طور کامل از بین می رود.
مهم ترین ریسک ، عدم جواب دادن به جراحی و نیاز به کشیده شدن دندان می باشد. سایر ریسک ها با توجه دندان و ناحیه ای که در آن قرار دارد متفاوت می باشد. برای مثال در دندان های خلفی فک بالا احتمال درگیری و عفونت سینوس ها وجود دارد که در این صورت دندانپزشک ممکن است آنتی بیوتیک مورد نیاز را برای بیمار تجویز کند.در دندان های خلفی فک پایین به علت نزدیک بودن به یکسری اعصاب فکی ، احتمال آسیب به اعصاب در جراحی وجود دارد. اما در هر حال احتمال بروز این آسیب بسیار بسیار پایین می باشد و دندانپزشک با بررسی عکس های رادیوگرافی در صورت وجود این ریسک شما را مطلع می سازد. .
